Nieobojętni

Zobacz miniserial inspirowany prawdziwymi historiami.

Przekonaj się, jak wiele może zmienić twoja reakcja na przemoc wobec dziecka.

Twoja reakcja na krzywdę przywraca dziecku poczucie bezpieczeństwa i daje szansę na lepszą przyszłość. Może chronić zdrowie, a nawet życie dziecka!

O sytuacji przemocy wobec dziecka w rodzinie możesz zawiadomić sąd rodzinny najbliższy miejsca zamieszkania dziecka. Pismo z prośbą o wgląd w sytuację dziecka możesz wysłać anonimowo. Kiedy sąd rodzinny dowie się o zagrożeniu dobra dziecka, będzie zobowiązany podjąć działania mające na celu sprawdzenie jego sytuacji, ochronę i wsparcie rodziców w wychowaniu dziecka.

Zawiadomienie możesz napisać samodzielnie. Nie ma potrzeby stosowania określonego wzoru. Jeżeli jednak chcesz skorzystać ze wzoru pisma, znajdziesz je niżej. W zawiadomieniu opisz sytuację dziecka, podaj imię i nazwisko – jeżeli je znasz. Koniecznie podaj adres zamieszkania dziecka, aby sąd mógł podjąć działania.

Wzór pisma – zgłoszenie do sądu

Kontakt do najbliższego sądu rodzinnego znajdziesz na stronie internetowej. Wpisz: www. nazwa miasta bez polskich liter.sr.gov.pl (na przykład www.gliwice.sr.gov.pl).

Zawiadomienie możesz wysłać pocztą tradycyjną, pocztą elektroniczną (e-mail) lub doręczyć je osobiście.

Wiesz, że dziecko jest rażąco zaniedbane? Rodzice zostawiają je bez opieki, nie interesują się nim, narażają na niebezpieczeństwo, nie zapewniają mu jedzenia, odpowiedniego ubrania, leczenia? REAGUJ

Wiesz lub podejrzewasz, że dziecko jest wykorzystywane seksualnie? REAGUJ

Widzisz przemoc wobec dziecka ze strony rodzica lub opiekuna w przestrzeni publicznej? Dziecko jest szarpane, wyzywane, poniżane, bite (np. karcenie klapsem)? REAGUJ

Twoja reakcja na krzywdę przywraca dziecku poczucie bezpieczeństwa i daje szansę na lepszą przyszłość.

Może chronić zdrowie, a nawet życie dziecka!

ZAUWAŻ

Zasygnalizuj, że zauważyłeś sytuację krzywdzenia dziecka. Nawiązanie kontaktu wzrokowego może być wystarczającą reakcją powstrzymującą przemocowe zachowanie rodzica, opiekuna lub innego dorosłego towarzyszącego dziecku. Nie obawiaj się obserwować. Masz prawo przyglądać się temu, co dzieje się w przestrzeni publicznej.

NAWIĄŻ KONTAKT

Kiedy rodzicem targają tak silne emocje, że nie potrafi powstrzymać przemocy wobec swojego dziecka, nie dotrą do niego racjonalne argumenty. Jeśli chcesz skutecznie zareagować, spróbuj obniżyć jego napięcie. Zadaj proste pytanie, np.: „Przepraszam, czy coś się stało?” Możesz też odnieść się do własnych doświadczeń, np.: „Pamiętam, kiedy moje dzieci były w tym wieku. To bardzo trudny czas. Czy mogę w czymś pomóc?”. Czasem wystarczy głośno powiedzieć: „Widzę, że jest pani trudno” lub „Czasem mamy zły dzień i wtedy nie potrafimy się dogadać”. Sama próba nawiązania takiej rozmowy może dać rodzicowi do myślenia i zatrzymać przemoc wobec dziecka. Może to być też początek dalszej rozmowy prowadzącej do uspokojenia sytuacji.

NAZWIJ SYTUACJĘ

Nie krytykuj i nie atakuj, ale tez nie unikaj nazywania rzeczy po imieniu. Spokojnie, ale stanowczo mów o tym, co cię zaniepokoiło – np.: „Widzę, że uderzył Pan dziecko”, „Proszę nie bić dziecka. Proszę nigdy tego nie robić”.

Kiedy osoba krzywdząca dziecko jest agresywna również w stosunku do Ciebie lub kiedy twoja próba zatrzymania krzywdzenia przemocy się nie powiodła i dziecko w dalszym ciągu jest narażone na przemoc, wtedy zgłoś sytuacje policji, dzwoniąc pod numer 112 lub 997.

112 – ogólny numer alarmowy. Pracownik przekaże Twoje zgłoszenie do odpowiednich służb ratunkowych, w tej sytuacji do policji.

997 – numer alarmowy policji. Zadzwonisz do najbliższej jednostki.

Numery alarmowe 112 i 997 są bezpłatne i czynne całą dobę.

Jeżeli wiesz lub podejrzewasz, że dziecko doświadcza przemocy ze strony rówieśników. REAGUJ!

Jeżeli wiesz lub podejrzewasz, że dziecko doświadcza przemocy ze strony rówieśników – REAGUJ! Jeżeli sytuacja ma miejsce w internecie (cyberprzemoc) pomocne w interwencji może być zabezpieczenie dowodów – zrobienie screena/zdjęcia korespondencji lub publikacji.

O przemocy rówieśniczej możesz zawiadomić pracownika szkoły krzywdzonego dziecka: wychowawcę, pedagoga, psychologa lub dyrektora placówki. Ci specjaliści znają środowisko szkolne i rówieśnicze dziecka, sytuację dziecka i jego rodziny. Mogą wesprzeć dziecko doświadczające przemocy oraz oddziaływać na sprawców/sprawcę, w tym wyciągnąć konsekwencje przewidziane w statucie szkoły oraz zawiadomić Sąd Rodzinny i Nieletnich. Placówki oświatowe powinny mieć opracowany schemat działań w przypadku w przypadku wystąpienia w środowisku szkolnym przemocy rówieśniczej (zarówno online jak i offline). Co ważne w przypadku przemocy rówieśniczej szkoła może podjąć działania wychowawcze, naprawcze, profilaktyczne w całym środowisku szkolnym, w tym klasowym dziecka. W przypadku przemocy rówieśniczej działaniami należy objąć: pokrzywdzonych, sprawców i świadków. Ponadto szkoła może poinformować rodziców pokrzywdzonych, jak i sprawców oraz współpracować z nimi w celu zakończenia przemocy.

Twoja reakcja na krzywdę przywraca dziecku poczucie bezpieczeństwa i daje szansę na lepszą przyszłość.

Może chronić zdrowie, a nawet życie dziecka!

Tak, możesz zgłosić sprawę anonimowo. W takim przypadku organ lub instytucja powinni sprawdzić Twoje podejrzenia „z urzędu”, czyli z własnej inicjatywy, zapoczątkowanej Twoim zawiadomieniem zbadać sprawę. Decydując o zgłoszeniu, pamiętaj jednak, że Twoje osobiste zeznania w sprawie są bardzo ważne! Może się okazać, że będzie potrzebna dodatkowa informacja, którą mógłbyś/mogłabyś dostarczyć bardzo szybko, ale nie mając Twoich danych organ lub instytucja będą musiały ustalić tę kwestię samodzielnie, co wydłuża czas. A czas w sprawach dotyczących dzieci jest często kluczowy do zapewnienia im bezpieczeństwa!

Jeżeli okaże się, że dziecko nie jest krzywdzone to świetna wiadomość! Ty swoją postawą – uważnością na potencjalne zagrożenie dobra dziecka – nawet jeżeli okazało się, że w tym przypadku dziecku nie dzieje się krzywda – przyczyniasz się do budowania dobrych wzorców w społeczeństwie i pokazujesz, że trzeba reagować.

Obawiasz się konsekwencji prawnych złożenia zawiadomienia, które okazało się niezasadne? Niepotrzebnie. Jeżeli miałaś/eś podstawy, by uważać, że dziecku dzieje się krzywda, nikt Cię za to nie ukarze, ani nie wyciągnie konsekwencji wobec rodziców/opiekunów prawnych dziecka. Prawo karze tylko osoby, które wiedziały, czyli były pewne, że do przestępstwa nie doszło, a złożyły fałszywe zawiadomienie, np. aby kogoś prześladować lub w inny sposób mu dokuczyć.

Każda kara cielesna jest przejawem przemocy domowej, gdyż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) przez przemoc domową należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Stosowanie przemocy wobec drugiej osoby jest w Polsce prawnie zakazane. Wiek osoby nie ma tu znaczenia. Stosowanie przemocy wobec dziecka jak i dorosłego tak samo podlega karze. Każdy z nas ma moralny obowiązek zgłoszenia przemocy jako przestępstwa. Zgłaszając przemoc, możesz uratować komuś zdrowie albo życie. Dokonując zgłoszenia, poproś o dane osoby przyjmującej zgłoszenie, zapisz je i zachowaj.

W społeczeństwie brakuje świadomości, że najlepszym miejscem dla dziecka jest rodzina, ale tylko wtedy kiedy jest bezpieczna. Co oznacza, że dziecko w tej rodzinie nie doświadcza przemocy od swoich najbliższych. W wielu sytuacjach dziecko pozostaje ze swoimi bliskimi, a pomoc kierowana jest do jego rodziców. Specjaliści wspierają ich w stosowaniu takich metod wychowawczych, które nie krzywdzą dziecka, a także uczą dorosłych jak regulować własne emocje. Jeśli jednak dziecko z powodów bezpieczeństwa nie może pozostać z rodzicami, służby w pierwszej kolejności zwrócą się do krewnych dziecka i poproszą o zaopiekowanie się dzieckiem. Jeśli w rodzinie nie znajdzie się nikt gotów do przyjęcia tej roli, dziecko zostanie umieszczone w rodzinie zastępczej, w ostateczności w placówce instytucjonalnej. Dla wielu dzieci umieszczenie w pieczy zastępczej jest szansą na bezpieczeństwo i dalszy rozwój.

Przemoc może eskalować i w coraz większym stopniu zagrażać bezpieczeństwu i prawidłowemu rozwojowi dziecka. Ponadto dziecko w dalszym ciągu żyje w poczuciu, że jest samo i nikt mu nie pomoże. W sytuacji kiedy nie reagujesz na tzw „poważne przestępstwa wobec dzieci (ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie, wykorzystanie seksualne bezradności, wykorzystywanie seksualne) narażasz się na odpowiedzialność karną. (art. 240 par. 1 kk).