O FILMIE

 Film „Dopamina” Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę adresowany jest do młodzieży, ale jest też cennym źródłem wiedzy i inspiracji dla rodziców, opiekunów i nauczycieli.

15-minutowy film porusza ważne tematy, takie jak mechanizm pętli dopaminowej, profilowanie czy toksyczne relacje online, przy jednoczesnym unikaniu jednostronnej narracji o szkodliwości nowych technologii. W filmie słyszymy młode osoby, które opowiadają o idealizacji życia w mediach społecznościowych, porównywaniu się z innymi, uzależnieniu od telefonu czy toksycznych relacjach online, ale i o tym, jak ważną funkcję internet pełni w ich życiu i jak starają się korzystać z niego świadomie, pozytywnie i z umiarem.

NA POCZĄTEK POZYTYWNIE

 Media społecznościowe są dla młodzieży ważnym środowiskiem funkcjonowania społecznego – zapewniają dostęp do informacji, rozrywki, komunikacji.

Pomagają młodym ludziom regulować emocje, dają pole do ekspresji, dyskusji, prezentowania swoich pasji, aktywizmu społecznego, przedsiębiorczości. Wszystko to może być pozytywnym doświadczeniem, pod warunkiem umiejętności świadomego i zrównoważonego korzystania z sieci, przy zainteresowaniu i wspierającym udziale ważnych dla dziecka osób dorosłych.

JAK DZIAŁA DOPAMINA?

KONCENTRACJA I UCZENIE SIĘ

 Nadmierne korzystanie z gier, serwisów społecznościowych i innych treści online może obniżać umiejętność koncentracji uwagi. Przełączanie uwagi między różnymi aktywnościami zakłóca zapamiętywanie informacji, a co za tym idzie nie pozwala na utrwalanie wiedzy i uczenie się nowych rzeczy.Według naukowców rozproszenie przez media społecznościowe i powiadomienia sprawia, że powrót do koncentracji uwagi na pierwotnie wykonywanej czynności może zająć nawet dwadzieścia pięć minut.

1. Porozmawiaj z dzieckiem o tym, że ciągłe powiadomienia  i skoki między różnymi aktywnościami mogą utrudniać skupienie uwagi i zapamiętywanie informacji.

2. Zachęć dziecko do wyłączenia powiadomień na telefonie podczas nauki lub do wyłączenia urządzeń elektronicznych będących w pobliżu.

3. Pomóż dziecku w opracowaniu harmonogramu dnia, który uwzględni czas na naukę, czas spędzany online i inne aktywności.

4. Wspólnie ustalcie limity czasowe na korzystanie z ekranów.

5. Zachęć dziecko do angażowania się w aktywności offline, które rozwijają umiejętność koncentracji uwagi, takie jak czytanie książek, uprawianie sportu czy gra na instrumencie muzycznym.

CZY DZIECKO MA PROBLEM?

 Zwracaj uwagę na sposób, w jaki dziecko korzysta z internetu. Oto kilka pytań, które mogą pomóc zidentyfikować problemowe używanie internetu:

1. Czy dziecko stale myśli o wcześniejszych aktywnościach online lub nie może doczekać się kolejnych?2. Czy dziecko spędza coraz więcej czasu online i sprawia mu to coraz większą przyjemność?

3. Czy dziecko podejmowało nieudane próby kontrolowania, ograniczenia lub zaprzestania korzystania z internetu?

4. Czy dziecko odczuwa niepokój, napięcie, nastrój depresyjny lub rozdrażnienie, gdy próbuje ograniczyć korzystanie z internetu?

5. Czy czas spędzony online często przekracza planowany?

6. Czy korzystanie z internetu wpływało na relacje z bliskimi, wyniki w szkole lub problemy z nauką?

7. Czy dziecko próbuje ukrywać swoją nadmierną aktywność online?

8. Czy dziecko używa internetu jako sposobu na ucieczkę od problemów lub nieprzyjemnych emocji?

Według autorki powyższego testu – Kimberly Young – spełnienie przez dziecko co najmniej pięciu z wymienionych objawów może wskazywać na problemowe korzystanie z sieci..

JAK ODZYSKAĆ KONTROLĘ?

Wśród zasad może znaleźć się ograniczenie czasu spędzanego przed ekranami, ustalenie zasad nie korzystania z telefonu przez zaśnięciem i nie trzymania go w nocy w sypialni, nie korzystania z ekranów w trakcie jedzenia. Zachęć też dziecko do wyłączania powiadomień w telefonie, uruchomienia aplikacji kontroli czasu, trybu nocnego, funkcji „szary ekran” czy odinstalowania najbardziej czasochłonnych aplikacji.

Czasami jednak proste rozwiązania nie wystarczą. Bywa, że u źródeł intensywnego korzystania z sieci leżą poważne i złożone problemy dziecka, jak niska samoocena, problemy relacyjne czy stres. Dopiero ich zauważenie i rozwiązanie pozwoli na rozwiązanie problemu nadużywania ekranów. Może to być długi proces wymagający specjalistycznej pomocy.

GDY DZIAŁANIA NIE PRZYNOSZĄ EFEKTÓW

W przypadku potrzeby specjalistycznej pomocy warto zapytać o pomoc psychologa szkolnego, lokalną poradnię do spraw uzależnień czy inną placówkę oferującą wsparcie dla dzieci i młodzieży. W Warszawie jedną z takich placówek jest Poradnia Dziecko w Sieci Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę

Dodatkowo zarówno rodzice, jak i profesjonaliści mogą skorzystać z pomocy bezpłatnej linii FDDS pod numerem 800 100 100. Dzieci i młodzież również mają dostęp do bezpłatnego telefonu zaufania 116 111.

PROBLEM SPOŁECZNYCH PORÓWNAŃ

 Intensywny dostęp młodych ludzi do treści w mediach społecznościowych może prowadzić do wypaczenia oglądu otaczającego ich świata. Obserwując nierealistycznie wyglądające osoby, przekłamane obrazki z życia influencerów czy nawet wystudiowane posty rówieśników młode osoby mogą nabierać poczucia, że są grosze od innych. Sprzyjają temu algorytmy podpowiadające jednorodne treści oraz mechanizmy oceny, jak reakcje czy komentarze.

1. Rozmawiaj z dzieckiem o wartościach – wyjaśnij mu, że popularność mierzona w odsłonach czy liczbie obserwujących lub czy pieniądze zarabiane na aktywności online nie są ważnym, a często też przekłamanym punktem odniesienia.

2. Powiedz dziecku, że „ciało nie określa”, że każdy wygląda inaczej i każdy jest piękny i że wygląd nie jest ważnym punktem oceny.

3. Powiedz dziecku o algorytmach podtrzymujących jego uwagę poprzez podsuwanie podobnych treści. Zadbajcie wspólnie o zróżnicowane treści oglądanych przez dziecko w serwisach społecznościowych.

4. Podsuwaj dziecku pozytywne treści i wspieraj je w pozytywnych działaniach online.

DEBATA

 15 czerwca o godz. 12.00 odbyła się Debata „Uwaga: DOPAMINA! Jak wspierać młodzież w korzystaniu z mediów społecznościowych?’! 

Zapraszamy do obejrzenia nagrania debaty. 

Z debaty dowiecie się m.in.:

❓ Jaką funkcję pełnią social media w życiu młodych osób i jak możemy ich wspierać w szukaniu alternatyw?

❓ W jaki sposób twórcy aplikacji społecznościowych wykorzystują automatyczne mechanizmy naszego mózgu, żeby przyciągać i utrzymywać naszą uwagę i jak możemy chronić przed tym młodzież?

Materiały 

Scenariusze do przeprowadzenia lekcji na podstawie filmu i plakat dostępne są na platformie edukacyjnej FDDS

DOBRE I ZŁE RELACJE